بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس درباره جایگاه ایران در تولید و صادرات محصولات فناورانه، ایران رتبه خوبی در شاخص های فناوری ندارد. به عنوان مثال بیش از 10 سال است که رشد سرانه ارزش افزوده صنایع با فناوری پیشرفته در کشور متوقف شده است. علاوه بر این، تنها 33 درصد از صادرات صنعتی ایران را محصولات با فناوری متوسط ​​و پیشرفته تشکیل می دهند.

به گزارش دیجیاتو، مرکز پژوهش‌های مجلس به تحلیل روند توسعه فناوری‌های متوسط ​​و پیشرفته و جایگاه ایران در جهان طی سال‌های 1369 تا 1399 پرداخته است. تولید و محصولات با تکنولوژی متوسط ​​و پیشرفته.

سهم ایران از صادرات فناوری کمتر از هند و ترکیه است

بر اساس این گزارش، ایران در سال 2019 (2020) رتبه 73 را در بین 154 کشور جهان در شاخص سهم صادرات محصولات متوسط ​​و با فناوری پیشرفته از صادرات صنعتی به خود اختصاص داده است. این در حالی است که کشورهایی مانند ترکیه (رتبه 55) و هند (رتبه 61) وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند.

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال ۱۳۹۸ بیش از ۵۴ درصد از صادرات صنعتی ایران را محصولات خام و نیمه خام تشکیل می‌دهند. این در حالی است که تنها حدود 0.5 درصد از صادرات صنعتی ایران به محصولات با فناوری پیشرفته و 32.5 درصد مربوط به محصولات با فناوری متوسط ​​است. بنابراین می توان گفت فناوری پیشرفته کمک چندانی به صادرات کشور نمی کند.

همچنین رتبه شاخص کیفیت صادرات صنعتی ایران در سال 2019 در بین 154 کشور در رتبه 92 قرار دارد. در این شاخص، کشورهای ترکیه (با رتبه 42) و هند (با رتبه 47) در وضعیت بهتری قرار دارند.

از سوی دیگر بر اساس شاخص ارزش افزوده سرانه تولید فناوری متوسط ​​و پیشرفته می توان گفت از سال 1390 افزایش سرانه ارزش افزوده تولید فناوری پیشرفته متوقف شده است.

تحقیقات مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که ساختار تولیدی ایران از نظر فناوری در بازه زمانی 1379 تا 1399 بهبود قابل‌توجهی نداشته است. زیرا سهم ارزش افزوده تولید با فناوری متوسط ​​و پیشرفته از 45 درصد در سال 2009 تا 2009 تغییری نکرده است.

پیشنهادات مرکز تحقیقات برای ارتقای وضعیت کشور

به طور کلی مرکز پژوهش های مجلس جایگاه ایران را در شاخص های فناوری مناسب نمی داند. به گفته این نهاد، مشارکت سیاسیون برای ایفای نقش جدی این دسته از صادرات غیرنفتی در اقتصاد کشور ضروری است. همچنین به گفته این نهاد، ارتقای شاخص شدت صنعتی شدن مستلزم شناسایی ظرفیت هر ناحیه صنعتی برای به روز رسانی و ایجاد تحول در ساخت و تولید است. همچنین بهتر است قابلیت های فناورانه موجود یا قابل انتقال در هر صنعت به دقت بررسی شود.

یکی دیگر از پیشنهادات مرکز پژوهش های مجلس، ارتقا و ارتقای جایگاه صادرات فناورانه، ارتقای کیفیت و استاندارد محصولات فناورانه صادراتی است. تعیین بازارهای هدف صادراتی و تمرکز بر محصولات فناوری صادراتی در کنار رفع موانع کلان اقتصادی از دیگر مواردی است که توجه بیشتر مسئولان ذیربط را می طلبد.

این گزارش بر اساس پایگاه داده UNIDO و گزارش شاخص رقابت پذیری صنعت 2022 است.