کلاغ ها، شامپانزه ها و فیل ها: این حیوانات و بسیاری از پرندگان و پستانداران دیگر به گونه ای رفتار می کنند که نشان می دهد ممکن است خودآگاه باشند. این فهرست به مهره داران ختم نمی شود. محققان در حال گسترش تحقیقات خود در زمینه خودآگاهی به طیف وسیع تری از حیوانات مانند اختاپوس ها و حتی زنبورها و مگس ها هستند.
بر اساس چنین تحقیقاتی، گروهی از دانشمندان خواستار تجدید نظر در رابطه بین حیوانات و انسان ها شده اند و می گویند که امکان واقعی تجربه آگاهانه در حیوانات وجود دارد و نادیده گرفتن این امکان در تصمیماتی که بر حیوانات تأثیر می گذارد غیر مسئولانه است.
بر اساس بیانیه ای که در نشستی در نیویورک منتشر شد، احتمالاً تجربه آگاهانه در خزندگان، ماهی ها، حشرات وجود دارد و حمایت علمی قوی برای جنبه های هوشیاری در پرندگان و پستانداران وجود دارد.
به گفته نیچر، این بیانیه ادعا نمی‌کند که پاسخ‌های قطعی درباره اینکه کدام گونه از خودآگاهی دارند، دارد، بلکه شواهد کافی برای حمایت از گونه‌های دور از انسان‌ها وجود دارد که نوعی تجربه آگاهانه دارند.
نویسندگان بیانیه امیدوارند که سایر دانشمندان نیز این بیانیه را امضا کنند و تلاش آنها مبنایی برای انجام تحقیقات و اعطای بودجه بیشتر برای مطالعه آگاهی حیوانات شود.