لاک‌پشت‌های سبز دریایی از گونه‌های درمعرض خطر انقراض هستند و علت اصلی این موضوع شکار شدن توسط انسان، برداشتن تخم‌های آن‌ها، تخریب زیستگاه‌ها یا گرفتار شدن لاک‌پشت‌ها در زباله‌ها است. اما آن‌ها همچنین با تهدید نامحسوس‌تری ازسوی انسان‌ها روبه‌رو هستند: کاهش لاک‌پشت‌های نر جوان.

درحالی‌که کاهش لاک‌پشت‌های نر جوان تاحدودی ناشی از افزایش دما به دلیل تغییرات اقلیمی است، مطالعه جدیدی مشکل دیگری را آشکار کرده است که ناشی از فعالیت‌های انسانی است.

لاک‌پشت‌های سبز دریایی (Chelonia mydas) محدوده جغرافیایی وسیعی دارند و در مناطق گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و معتدل اقیانوس‌های اطلس، آرام و هند و همچنین دریای مدیترانه زندگی می‌کنند.

به‌ گزارش ساینس‌آلرت، درحال‌حاضر تعداد بچه لاک‌پشت‌های نر به‌شدت از بچه لاک‌پشت‌های ماده کمتر است، اگرچه، میزان عدم تعادل در مناطق مختلف متفاوت است. در برخی از مناطق گرم‌تر مانند دیواره بزرگ مرجانی شمالی صدها لاک‌پشت ماده به ازای هر لاک‌پشت نر متولد می‌شود. علت آن است که لاک‌پشت‌های دریایی از تعیین جنسیت وابسته به دما استفاده می‌کنند، به این معنا که جنس رویان با دمای شن و ماسه اطراف لانه تعیین می‌شود و محیط گرم‌تر به نفع ماده‌ها است. با افزایش دما در سراسر جهان، بچه‌ لاک‌پشت‌های نر درحال کمیاب شدن هستند.

گروهی از پژوهشگران، لاک‌پشت‌های سبز دریایی جزیره هرون (در کوئینزلند استرالیا) را مطالعه کردند که در دیواره بزرگ مرجانی جنوبی قرار دارد. بنا به گزارش پژوهشگران، هر سال بین ۲۰۰ تا ۱۸۰۰ لاک پشت ماده در آن‌جا لانه می‌کنند و لاک‌پشت‌هایی که در این جزیره متولد می‌شوند، نسبت جنسی متعادل‌تری نسبت‌به لاک‌پشت‌هایی دارند که نزدیک‌تر به خط استوا به دنیا می‌آیند.

پژوهشگران ۱۷ نوبت تخم‌گذاری لاک‌پشت سبز دریایی را در جزیره مورد مطالعه قرار دادند و آن‌ها را دو ساعت پس از تخم‌گذاری مادر جمع‌آوری کردند. آن‌ها سپس تخم‌ها را نزدیک ابزارهایی قرار دادند که به‌طور ساعتی دمای لانه و دمای سطح را اندازه‌گیری و ثبت می‌کردند. وقتی لاک‌پشت‌ها از تخم خارج شدند، پژوهشگران جنس آن‌ها را ثبت و آن‌ها را ازنظر فلزات سنگینی مانند کادمیوم و کروم و همچنین آلاینده‌های آلی مختلف آزمایش کردند.

آلاینده‌های یادشده به‌عنوان زنواستروژن‌ یعنی مولکول‌هایی عمل می‌کنند که به گیرنده‌های هورمون‌های جنسی ماده متصل می‌شوند. لاک‌پشت‌های ماده این آلاینده‌ها را از محیط اطراف در بدنشان جمع‌آوری می‌کنند. وقتی تخم‌ها درون بدن لاک‌پشت ماده رشد می‌کنند، آلاینده‌ها وارد تخم‌ها شده و هنگام رشد رویان‌ها در کبد آن‌ها انباشته می‌شوند و تا سال‌ها می‌توانند در آن‌جا بمانند.

در جزیره هرون، نسبت‌های جنسی متفاوتی بین نوبت‌های مختلف تخم‌گذاری مشاهده شد، اما بیشتر لانه‌ها نسبت بالاتری از لاک‌پشت‌های ماده را تولید کردند. علاوه‌بر‌این، فراوانی ماده‌ها در هر لانه با سطح زنواستروژن در لاک‌پشت‌های از تخم بیرون آمده ارتباط داشت. سطوح بالاتر آلاینده در کبد بچه لاک‌پشت‌ها با فراوانی بیشتر ماده‌ها در لانه مرتبط بود.

پژوهش‌های بیشتری برای روشن شدن این موضوع نیاز است که آیا آلاینده‌ها در ایجاد تفاوت در نسبت‌های جنسی نقش دارند یا نه، اما با توجه به کمبود لاک‌پشت‌های دریایی نر و خطرات دیگری که لاک‌پشت‌های دریایی با آن رو‌به‌رو هستند، این ارتباط نگران‌کننده است. با نزدیک‌تر شدن نسبت جنسی به ۱۰۰ درصد ماده، پیدا کردن جفت برای لاک‌پشت‌های ماده بالغ سخت‌تر می‌شود. پژوهش جدید نشان می‌دهد علاوه بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کنترل بهتر آلاینده‌های استروژنی ممکن است راه دیگری برای مبارزه با کاهش تولید لاک‌پشت‌های نر باشد.

نویسندگان مقاله می‌گویند تعیین اینکه کدام ترکیبات خاص می‌توانند نسبت‌های جنسی را تغییر دهند، برای ایجاد استراتژی‌هایی به‌منظور جلوگیری از ماده شدن بیشتر جمعیت‌های لاک‌پشت‌های دریایی توسط آلاینده‌ها مهم است. از‌آن‌جایی که بیشتر فلزات سنگین از فعالیت‌های انسانی مانند معدن‌کاری، رواناب‌ها و آلودگی‌های ناشی از زباله‌های شهری حاصل می‌شوند، بهترین راه اجرای استراتژی‌هایی برای کاهش میزان آلاینده‌هایی است که به اقیانوس‌ها وارد می‌شود.

یافته‌های پژوهش در مجله‌ی Frontiers in Marine Science منتشر شده است.