ترکیب عوامل مرگبار
برخی از سوابق فسیلی سرنخ‌های قابل توجهی را ارائه می‌دهد. سایت باستان‌شناسی گودال‌های لابریاتار در لس‌آنجلس کالیفرنیا، غنی‌ترین محوطه‌ی فسیلی عصر یخبندان در جهان است و فسیل‌هایی از استخوان‌های هزاران پستاندار بزرگ را که در ۶۰ هزار سال گذشته در قیرهای معدنی چسبناک به دام افتاده بودند، حفظ کرده است. پروتئین‌های موجود در این استخوان‌ها را می‌توان با استفاده از کربن رادیواکتیو به طور دقیق تاریخ‌گذاری کرد. این روش تاریخ‌گذاری بینش بی‌سابقه‌ای از یک اکوسیستم باستانی و فرصتی برای روشن کردن زمان و علل فروپاشی این اکوسیستم را به دانشمندان ارائه می‌دهد.
مطالعه‌ی اخیر پژوهشگران روی گودال‌های لابریاتار و دریاچه‌ی السینور در مجاورت این گودال‌ها، شواهدی از وقوع یک رویداد شگرف در ۱۳ هزار سال پیش را کشف کرده است که پوشش گیاهی کالیفرنیای جنوبی را برای همیشه تغییر داد و باعث ناپدید شدن پستانداران بزرگ منطقه شد. بایگانی‌های رسوبات کف دریاچه و سوابق باستان‌شناسی منطقه، شواهدی از ترکیب عوامل مرگبار را ارائه می‌دهد: آب‌و‌هوای گرم‌تر که با خشکسالی‌های چند دهه‌ای و افزایش پرسرعت جمعیت انسانی همراه است. این عوامل تغییر اکوسیستم کالیفرنیای جنوبی را به نقطه‌ی بحرانی رساند.
ترکیب مشابهی از گرم شدن آب‌وهوا و ردپای انسان در انقراض عصر یخبندان در مکان‌های دیگر نیز مقصر شناخته شده است؛ اما مطالعه‌ی اخیر نکته‌ی جدیدی را به همراه داشت. به نظر می‌رسد افزایش بی‌سابقه‌ی آتش‌سوزی‌های جنگلی که احتمالاً توسط انسان ایجاد شده است، این دگرگونی چشمگیر را سرعت بخشیده باشد.
فرآیندی که به این فروپاشی عظیم منجر شد، امروزه برای ما دور از تصورات نیست. با گرم‌تر شدن کالیفرنیا در آخرین عصر یخبندان، زمین‌های خشک خشک‌تر شد و پوشش جنگلی عقب‌نشینی کرد. در لابریاتار، احتمالاً به دلیل ترکیبی از شکار توسط انسان و از دست رفتن زیستگاه‌ها، جمعیت جانوران گیاهخوار کاهش یافت و گونه‌های جانوری وابسته به درختان مانند شترها، به طور کامل ناپدید شدند.
در هزاره‌ی منتهی به دوره‌ی انقراض، میانگین دمای سالانه در منطقه ۵٫۵ درجه‌ی سانتیگراد افزایش یافت و دریاچه شروع به تبخیر کرد. سپس، ۱۳٫۲۰۰ سال پیش، اکوسیستم وارد یک دوره‌ی خشکسالی ۲۰۰ ساله شد و نیمی از درختان باقیمانده از بین رفت. به دلیل وجود تعداد کمی از جانوران بزرگ گیاهخوار، پوشش گیاهی مرده منطقه را فرا گرفت. در همان زمان جمعیت انسانی در سراسر آمریکای شمالی گسترش یافت و گسترش انسان یک ابزار قدرتمند جدید، یعنی آتش را با خود به همراه داشت.
اجداد انسان صدها هزار سال است که از آتش استفاده کرده‌اند، اما حضور آتش در اکوسیستم‌های مختلف اثرات متفاوتی دارد. جمع‌آوری سوابق زغال چوب از دریاچه‌ی السینور نشان می‌دهد که پیش از انسان، فعالیت‌های مرتبط با آتش در سواحل جنوبی کالیفرنیا بسیار کم بود. اما با گسترش جوامع انسانی در بازه‌ی زمانی ۱۳٫۲۰۰ تا ۱۳٫۰۰۰ سال پیش، وقوع آتش‌سوزی در منطقه به مقیاس بزرگی افزایش یافت.
محققان مطالعه‌ی اخیر معتقدند که ترکیبی از گرما، خشکسالی، از بین رفتن جانوران گیاهخوار و وقوع آتش‌سوزی توسط انسان، سیستم را به نقطه بحرانی رسانده است. در پایان این دوره، کالیفرنیای جنوبی پوشیده از گیاهان چاپارل بود که پس از آتش‌سوزی رشد می‌کند. آتش‌سوزی‌ها ریشه دوانده و گونه‌های بزرگ‌زیاگان نمادین لابریاتار ناپدید شده بودند.