زبان‌شناسان، انگلیسی را یکی از عجیب‌ترین زبان‌های دنیا می‌دانند

انگلیسی شاید برای بسیاری از گویندگان زبان‌های دیگر عجیب به گوش برسد. بر اساس داده‌های WALS تعداد میانگین صداهای گفتاری متمایز در زبان‌های مختلف به ۲۵ الی ۳۰ عدد می‌رسد که با عنوان «آوا» از آن‌ها یاد می‌شود. پیراها به عنوان زبانی بومی در منطقه‌ی آمازون برزیل، دارای مجموعه‌ی کوچکی از واج‌ها است. این زبان دارای هشت حرف صامت و تنها سه حرف صدادار است: /i/، /a/ و /o/.

در مقابل، زبان تا (که به!Xoo هم معروف است)، زبانی در آفریقای جنوبی با بیش از ۱۰۰ آوا است که حتی انواع مختلف صداهای کوتاه را دربرمی‌گیرد. زبان‌های اشاره مثل زبان اشاره‌ی بریتانیایی یا زبان اشاره‌ی آمریکایی از صداها استفاده نمی‌کنند. بلکه اشاره‌ها در واقع ترکیبی از شکل‌های دست، حرکات دست و موقعیت‌های رو یا نزدیک بدن هستند.

زبان انگلیسی بر اساس نوع انگلیسی گوینده، دارای ۴۴ آوا است که از این نظر از بسیاری از زبان‌ها سبقت می‌گیرد. این زبان دارای مجموعه‌ی بزرگ و عجیبی از حروف صدادار است که تعدادشان به ۱۱ عدد می‌رسد. به نقل از WALS اغلب زبان‌های گفتاری بین پنج الی شش حرف صدادار دارند. یکی از دلایل عجیب بودن تلفظ‌های انگلیسی این است که پنج حرف صدادار آن از الفبای رومی سرچشمه می‌گیرد.

دستور زبان انگلیسی هم گاهی عجیب می‌شود. انگلیسی از ترتیب‌های کلمه‌ای متنوعی برای تفکیک پرسش‌ها و عبارت‌ها استفاده می‌کنند، به‌گونه‌ای که فاعل جمله در گزاره‌ها از فعل پیشی می‌گیرد. برای مثال جمله‌ی «life is a box of chocolate» را در نظر بگیرید. در اینجا ترتیب به‌صورت فاعل (life) و سپس فعل (is) است. در حالت سؤالی، ترتیب فعل و فاعل وارونه می‌شود: «is life a box of chocolate»

در بررسی والس از ۹۹۵ زبان، کمتر از ۲ درصد از زبان‌ها از ساختارهای مشابه انگلیسی برای حالت سؤالی استفاده کردند. بیش از ۵۰ درصد از زبان‌ها هم صرفا با اضافه کردن یک حرف، جمله را سؤالی می‌کنند. برای مثال در زبان ژاپنی، عبارت پرسشی «کا» به گزاره اضافه می‌شود تا به سؤال تبدیل شود. دومین استراتژی مهم در والس، تغییر الگوی تلفظ مثل تغییر الگوی آهنگ افتان (برای یک گزاره) به آهنگ خیزان (برای سؤال) است. در مقابل زبان چالکاتونگو میکستک (به عنوان زبان بومی مکزیک) زبانی بسیار عجیب است زیرا از هیچ استراتژی دستور زبانی برای تفکیک عبارت پرسشی و گزاره استفاده نمی‌کند.

با توجه به تمام این گفته‌ها، نمی‌توان قاطعانه گفت انگلیسی زبانی عجیب است یا نیست؛ زیرا تمام داده‌های مورد نیاز برای قضاوت در این باره را در دسترس نداریم. از آنجا که چند هزار زبان دیگر در پایگاه والس وجود ندارند، از این منبع تنها می‌توان برای مقایسه‌ی زبان انگلیسی با بخش کوچکی از ۷۰۰۰ زبان دنیا استفاده کرد؛ بنابراین برای درک بهتر گوناگونی زبانی جهان به مستندات زبانی بیشتری نیاز داریم.