جمله‌ی «خودت سرچ کن» در سال‌های اخیر به یکی از شعارهای محبوب درمیان نظریه‌پردازان توطئه تبدیل شده است. از زمین تخت‌گرایان گرفته تا ضدواکسن‌ها، این عبارت اغلب به‌عنوان زنگ خطر از سوی آن‌ها به مخالفان یا کسانی که به آنان شک دارند ارسال می‌شود. بااین‌وجود به‌نظر می‌رسد که ایده‌ی تحقیق و پژوهش در مورد موضوعی برای یادگیری بیشتر، چیزی است که باید انتشار اطلاعات نادرست را محدود کند؛ پس جریان چیست؟
براساس مطالعه‌ای جدید، مشکل ممکن است از روش مورد استفاده برای چنین تحقیقاتی باشد؛ یعنی استفاده از موتورهای جستجوی اینترنتی رایج. این معضل از مدت‌ها پیش شناخته‌شده بود. در برخی موارد، اطلاعات زیادی در مورد محدوده‌ی خاصی که کانون یا بخشی از یک نظریه‌ی توطئه است وجود ندارد و به‌همین دلیل، تحقیقات اینترنتی می‌توانند کاربر را به‌سمت خلاءهای داده که باعث تقویت باور توطئه‌ی مرتبط می‌شوند هدایت کنند.
به‌عنوان مثال، می‌توان گفت مقاله‌ای وجود دارد که اصطلاح «قحطی مهندسی‌شده» در ایالات متحده را که ظاهرا ناشی از قرنطینه‌ها و واکسیناسیون‌های کووید-۱۹ بوده است، توصیف می‌کند. عبارت قحطی مهندسی‌شده اصطلاحی نیست که احتمالا در منابع معتبر وجود داشته باشد؛ بنابراین اتکا به این اصطلاح به احتمال زیاد شانس مواجهه با نتایج گمراه‌کننده را افزایش می‌دهد.
جاشوا تاکر، نویسنده و یکی از مدیران مرکز رسانه‌های اجتماعی و سیاست دانشگاه نیویورک می‌گوید: «سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که وقتی مردم با یک مقاله‌ی آنلاین مواجه می‌شوند چه اتفاقی می‌افتد؟ آن‌ها مطمئن نیستند که این مقاله درست است یا نادرست؛ بنابراین با استفاده از موتور جستجو به‌دنبال اطلاعات بیشتر درباره‌ی آن می‌گردند. شما دقیقا این نوع پیشنهاد را در بسیاری از راهنماهای دانش دیجیتال مشاهده می‌کنید.»
تاکر و همکارانش در آزمایش‌های خود به‌دنبال بررسی این موضوع بودند که مردم چگونه اخبار جدید را تایید می کنند. اولین آزمایش آن‌ها در سال ۲۰۱۹ انجام شد. در این آزمایش حدود ۳۰۰۰ شرکت‌کننده از سراسر ایالات متحده صحت مقالات خبری را که به موضوعاتی مانند روند استیضاح ترامپ، واکسیناسیون کووید-۱۹ و تغییرات آب‌وهوایی می‌پرداختند، مورد ارزیابی قرار دادند.
از انتشار تمام مقاله‌ها ۴۸ ساعت می‌گذشت. برخی از این مقاله‌ها از منابع معتبر تهیه شده بودند و برخی دیگر مقالات گمراه‌کننده را شامل می‌شدند. از نیمی از شرکت‌کنندگان خواسته شد برای تایید مقاله‌ها از جستجوی آنلاین استفاده کنند و در مقابل، راستی‌سنج‌های حرفه‌ای برچسب‌های «درست»، «نادرست یا گمراه‌کننده» و «نامشخص» را به مقاله‌ها چسبانده بودند.
نتایج بررسی‌ها نشان داد افرادی که از آن‌ها خواسته شده بود تا مقالات را ازطریق جستجوی آنلاین بررسی کنند، ۱۹ درصد بیشتر از گروه دیگر احتمال داشت که مقاله‌ای نادرست یا گمراه‌کننده را به‌عنوان واقعیت ارزیابی کنند.
چهار آزمایش بعدی در این زمینه بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ انجام شد. این آزمایش‌ها نشان دادند که درحدود ۱۸ درصد از افرادی که در ابتدا نسبت به یک داستان بی‌اعتماد بودند و آن را گمراه‌کننده ارزیابی کردند، پس از جستجوی آنلاین قانع شدند که این داستان واقعیت دارد؛ درحالی که تنها ۶ درصد از شرکت‌کنندگان برچسب درست را به برچسب غلط تغییر دادند.
جستجوی آنلاین، میزان باور به اطلاعات نادرست را افزایش می‌دهد
محققان در بخشی از مقاله‌ی خود می‌نویسند: «درطول پنج مطالعه دریافتیم که جستجوی آنلاین برای ارزیابی اخبار می‌تواند باور به اطلاعات نادرست محبوب را به میزان قابل‌اندازه‌گیری افزایش دهد. ما با استفاده از داده‌های ردیابی دیجیتال شواهدی را ارائه می‌کنیم که با وجود خلاءهای داده مطابقت دارد؛ تا جایی که متوجه شدیم وقتی افراد به‌صورت آنلاین در مورد اطلاعات نادرست جستجو می‌کنند، بیشتر از زمانی‌که درحال جستجو درمورد اخبار واقعی هستند در معرض اطلاعاتی با کیفیت پایین قرار دارند.»
به‌نظر می‌رسد که قرارگرفتن در معرض اطلاعات نادرست بیشتر از چیزی که قبلا تصور می‌شد، اهمیت دارد. افرادی که در معرض اطلاعات باکیفیت پایین هستند نسبت به کسانی که در معرض چنین اطلاعاتی نیستند، بیشتر احتمال دارد که اخبار نادرست و گمراه‌کننده را باور کنند.
چیراگ شاه، استاد علوم اطلاعات در دانشگاه واشنگتن می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم درحالی‌که دست‌اندرکاران و سیاست‌گذاران بین تاثیرات ناهمگون جستجوی آنلاین برای تایید صحت مقالات و کیفیت منبع تعادل ایجاد می‌کنند، افزایش اعتقاد به اطلاعات نادرست نیز باید هنگام طراحی مداخلات دانش رسانه‌ای دیجیتال که جستجوی آنلاین را به‌عنوان یک استراتژی بالقوه معرفی می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد.»
چیراگ شاه در ادامه می‌افزاید: «خودت سرچ کن، جمله‌ای خطرناک است. به‌نظر می‌رسد که این حقیقت خلاف واقع باشد؛ چراکه من معلم هستم و دانش‌آموزان را به سرچ‌کردن تشویق می‌کنم؛ مشکل اینجا است که مردم نمی‌دانند چگونه این کار را انجام دهند.»
نتایج مطالعه در ژورنال نیچر منتشر شده است.