در سال 1830 هنری دلابیچ، دیرینه شناس انگلیسی با نقاشی اثری به نام دورست بیشتر باستانی تصویری از اقیانوس های دوران مزوزوئیک را ترسیم می کند. در این نقاشی، او یک خزنده دریایی با گردن دراز را نشان داد که گلویش بین آرواره های یک ایکتیوسور ترسناک فرو رفته بود.
تقریباً دو قرن بدون شواهد مستقیم از نیش بر گردن موجودی که در نقاشی دلابیچ به تصویر کشیده شده است گذشت. اما مطالعه ای که هفته گذشته در مجله Cornet Biology منتشر شد، شواهد نادر و بدی ارائه می دهد که شکارچیان باستان گردن کشیده خزندگان دریایی ماقبل تاریخ را به عنوان یک هدف وسوسه انگیز می دیدند.
حیوان سر بریده شده که گردنش در اثر حمله شکارچی از وسط نصف شد، متعلق به گونه Tanystropheus است. یک خزنده دریایی که می تواند تا 6 متر طول داشته باشد و 237 تا 247 میلیون سال پیش زندگی می کرده است. این خزنده یک شکارچی کمین بود که در تریاس میانه از ماهی و ماهی مرکب در تالاب های گرمسیری تغذیه می کرد.
تانیستروفئوس گردن بسیار بلندی داشت که در برخی موارد سه برابر طول آن بود. بقایای این حیوان سر بریده در فسیل های مونت سان جورجیو، واقع در مرز بین سوئیس و ایتالیا پیدا شد. این منطقه دارای مخزن عظیمی از حیات دریایی متعلق به دوران تریاس میانه است.
استیون اسپیکمنیک دیرینه شناس مهره داران در موزه دولتی تاریخ طبیعی در اشتوتگارت، آلمان، دو گونه مختلف از Tanystropheus را مطالعه کرد. یکی از این گونه ها متعلق به T. hydra و دیگری متعلق به T. longobardicus بود که گونه ای کوچکتر به طول 1.5 متر بود. این تحقیق بخشی از پایان نامه دکترای Speakman در موزه دیرینه شناسی، دانشگاه زوریخ است.
نگاه دقیق تر به فسیل ها نشان داد که گردن آنها بریده شده و آثار گازگرفتگی واضحی روی بدن برخی از این مهره داران قابل مشاهده است. آیا شما صحبت می کنید میدان یوالددیرینه شناس دیگری از موزه ایالتی تاریخ طبیعی در اشتوتگارت آثار گزش و شکستگی استخوان را در بقایای تانیستروفئوس بررسی کرد تا بفهمد چه اتفاقی برای این موجودات باستانی افتاده است.
یافته ها نشان می دهد که دو حیوان مورد مطالعه توسط شکارچی دیگری مورد حمله قرار گرفته اند. به نظر می رسد این شکارچی گردن بلند تانیستروف را به عنوان نقطه ضعف بدن آنها هدف قرار داده است.
اسپیکمن به وب سایت LiveScience گفت، آنها دو سوراخ دندان را درست در جایی که گردن خزنده شکسته بود، پیدا کردند. به گفته وی، گردن حیوان روی یک سطح مورب صاف شکسته شده است. علامتی که نشان می دهد گردن در هنگام حمله گاز بریده شده است. اسپیکمن افزود: «چند لقمه اول ممکن است به استخوان نخورده باشد. اما با توجه به حضور شکارچیان بزرگ در این محیط، کاملاً قابل قبول است که یک شکارچی بزرگ یک بار گردن را گاز بگیرد.»
هیچ اثری از اجساد در فسیل ها وجود نداشت. اما سر و آنچه از گردن باقی مانده به خوبی حفظ شده است. این نشان می دهد که شکارچی گردن های بلند تانیستروفیوس را هدف قرار داده است تا بتواند اهداف خود را خیلی سریع بکشد و بدن گوشتی آنها را جشن بگیرد.
لیست قاتلان احتمالی
شکارچی در کمین چه حیوانی را می تواند بکشد؟ به گفته Speakman، تنوع بسیار زیاد منطقه Monte San Giorgio به این معنی است که ما با لیست قابل توجهی از قاتلان بالقوه روبرو هستیم. با اندازه گیری فاصله بین سوراخ های دندان، دانشمندان می توانند اندازه نیش را با گوشتخواران بزرگی که در آن زمان در آن منطقه زندگی می کردند، مقایسه کنند.
با در نظر گرفتن این موضوع، محققان به فهرست نهایی مظنونان رسیدند: Cymbospondylosis boxeri (Cymbospondylus buchseri) که یک ایکتیوسور نسبتاً بزرگ بود و می توانست تا 5.5 متر رشد کند. دوم، یک خزنده بزرگ به نام Notosaurus giganteus (نوتوزاروس غول پیکر) که احتمالاً تا 7 متر رشد کرده و سومی Haloticosaurus Zollingeri (Helveticosaurus zollingeri) یک شکارچی مرموز به طول 3.6 متر با اندام های جلویی قدرتمند، دمی انعطاف پذیر و پوزه ای قوی و دندانه دار.
محققان می گویند اگرچه گردن بلند تانیستروفیوس نقطه ضعف این حیوان است. خزندگان تقریباً 175 میلیون سال است که با گردن های بلند و سفت وجود داشته اند. نکته ای که نشان می دهد این قسمت از بدن در دوره تریاس نقش مهمی داشته است.
به گفته Speakman، وجود دو گونه مختلف از Tanystropheus با اندازه ها و رژیم های غذایی متفاوت در Monte San Giorgio نشان می دهد که گردن بلند و سفت آنها چند کاره بوده است. او می‌افزاید: «ما فکر می‌کنیم سرهای نسبتاً کوچک و گردن‌های بلند به تانیستروفئوس کمک کردند تا طعمه‌هایش را کمین کند. زیرا در آب با دید کم تشخیص این کله طعمه دشوار بود. آنها همچنین با ماندن در آب های کم عمق بیشتر اوقات از شکارچیان بزرگ جلوگیری می کنند.