مورچه‌هایی که عسل را در شکم خود نگه می‌دارند، درست مانند ماشین‌های خودکار زنده عمل می‌کنند. وقتی کلنی با کمبود غذا مواجه شود، عسل ذخیره‌شده را بالا می‌آورند تا به هم‌آشیانه‌های خود غذا بدهند.

اندرو دونگ، میکروزیست‌شناس از دانشگاه سیدنی در ۲۰۲۲ حدود ۴۰ مورچه را از صحرای استرالیای غربی جمع‌آوری کرد و پس از سوراخ‌کردن شکم مورچه‌ها در آزمایشگاه، عسل ذخیره‌شده را بیرون آورد. به‌گفته‌ی دونگ، این عسل درست مانند آب کهربا به‌نظر می‌رسد و بسیار روان‌تر از عسل ساخت زنبورها است.

محققان با کشت میکروبی عسل مورچه در آزمایشگاه دریافتند که این عسل در ازبین‌بردن چند نوع بیماری‌زای رایج مانند باکتریِ بسیار قویِ استافیلوکوکوس اورئوس، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان می‌دهد. سویه‌های این گونه که توانایی مقاومت در برابر بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌های مدرن را دارند، اغلب پوست را آلوده می‌کنند و کورَک یا حتی سپتیسمی کشنده را به‌وجود می‌آورند.

عسل مورچه از رشد دو نوع قارچ به نام‌های افشانکچه (Aspergillus) و مخمر قهوه‌ای زرد (Cryptococcus) نیز جلوگیری می‌کند. این قارچ‌ها، همراه با مورچه‌ها در خاک‌های بیابانی یافت می‌شوند و می توانند مشکلات ریوی و درد قفسه سینه در انسان پدید آورند.

سازوکار مسئولِ قدرت میکروب‌کُشی عسل مورچه، ممکن است تا حدودی شبیه به عسل تولیدشده توسط زنبورهای عسل باشد. زنبورها هنگام بالاآوردن عسل، آنزیمی به‌نام «گلوکز اکسیداز» نیز دفع می‌کنند که هنگام تماس با آب، به انجام یک واکنش شیمیایی و تولید هیدروژن پراکسید منجر می‌شود: یک ضدعفونی‌کننده طبیعی که بسیاری از میکروب‌های مضر را ازبین می‌برد.

بااین‌حال برخلاف عسل زنبور که طیف وسیعی از فعالیت‌ها را در برابر صدها نوع مختلف از باکتری‌ها از خود نشان می‌دهد، عسل مورچه‌های عسلی، در مقابل بسیاری از میکروب‌های دیگر مانند «اشریشیا کلی» اثر اندکی نشان دادند.

درک عملکرد بیوشیمیایی عسل مورچه‌های عسلی توسط محققان، ممکن است الهام‌بخش آن‌ها برای تولید ترکیبات ضدمیکروبی جدید باشد. این اتفاق می‌تواند پیشرفتی ویژه دربرابر میکروب‌هایی باشد که دیگر به آنتی‌بیوتیک‌ها حساس نیستند؛ اما به نوعی هنوز هم درمقابل عسل آسیب‌پذیرند.