در سال ۲۰۱۴، هشت دهانه‌ی غول‌پیکر و اسرارآمیز در خاک‌های منجمد سیبریه‌ای در شمال روسیه کشف شد. گودال‌های عجیب سیبری که حدود ۵۰ متر عمق دارند، برای یک دهه ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بودند؛ اما نظریه‌ای جدید ممکن است سرانجام نحوه‌ی شکل‌گیری گودال‌ها را توضیح داده باشد.

بر اساس نسخه‌ی پیش از انتشار مقاله‌ای که ۱۲ ژانویه در پایگاه اطلاعاتی ارث‌آرکایو منتشر شد، این دهانه‌ها منحصر به شبه‌جزیره‌های شمالی یامال و گیدان در روسیه هستند و مشخص نیست که آیا در سایر نقاط شمالگان هم یافت می‌شوند یا خیر. بدین معنی که کلید حل معما در خود شبه‌جزیره‌های یامال و گیدان پنهان است.

محققان در طول سال‌های گذشته نظریه‌های متعددی را درباره‌ی گودال‌ها ارائه داده‌اند، از برخورد شهاب‌سنگ گرفته تا انفجار گاز طبیعی. یکی از این نظریه‌ها می‌گوید دهانه‌ها در محل قرارگیری دریاچه‌های باستانی به وجود آمده‌اند که زمانی توسط گازهای طبیعی می‌جوشیدند و از بخش تحتانی خاک منجمد طغیان می‌کردند. دریاچه‌ها ممکن است خشک شده باشند و زمین زیرشان را در معرض دمای انجماد قرار داده و دریچه‌های خروج گاز را مسدود کرده باشند. گاز انباشته‌شده در خاک منجمد در نهایت ممکن است از طریق انفجار آزاد شده باشد و انفجار گازها، به ایجاد دهانه‌های غول‌پیکر ختم شده باشد.

شکل‌گیری حفره‌ها به شرایط خاص شبه‌جزیره‌های یامال و گیدان اشاره دارد

اما مطالعه‌ی جدید استدلال می‌کند که مدل دریاچه‌های باستانی برای این حقیقت هیچ توضیحی ارائه نمی‌دهد: «دهانه‌های غول‌پیکر گریزش (GECs) در مناطق مختلف زمین‌شناسی در سراسر شبه‌جزیره‌ها یافت می‌شوند، اما همه‌ی این حفره‌ها روزی توسط دریاچه‌های باستانی پوشیده نشده بودند.»

همچنین، مطالعات پیشین به ارتباط دهانه‌ها با تجمع گاز طبیعی در خاک منجمد اشاره کرده‌اند، اما هیچکدام از نظریات توضیح نمی‌دهند که چرا این حفره‌ها فقط در شمال روسیه یافت می‌شوند. محققان در مقاله‌ی خود نوشته‌اند: «بنابراین، شکل‌گیری حفره‌ها به شرایط خاص شبه‌جزیره‌های یامال و گیدان اشاره دارد.»